Kazemat aan Kanaalweg

Griendtsveen

Plaats: Kanaalweg 22/24, Griendtsveen
Jaar van oprichting: 1939-1940

Deze kazemat maakt deel uit van de verdedigingslinie Peel/Raamstelling. De Peel-Raamstelling was een Nederlandse verdedigingslinie die in 1939 werd aangelegd en al op 10 mei 1940, de eerste Nederlandse oorlogsdag, is gevallen.

Deze type S kazemat gaf dekking aan de zware vechtwagenhindernis die was voorzien van asperges. Niet de witte voorjaarsgroente, maar een koker met daarin speciale stalen balken, die de weg konden blokkeren. De kazemat ligt in de voortuin van het huis aan de Kanaalweg bij huisnummer 22/24. Hij is volledig overwoekerd door klimop en niet makkelijk te vinden, zelfs niet van dichtbij. De kazemat staat op het kruispunt van de Lavendellaan en de Kanaalweg en vormt een belangrijke verdedigende schakel tussen de veenontginningskanalen en het zuidelijk deel van het Defensiekanaal enerzijds en de spoorlijn met bijbehorende accesverdediging anderzijds. De kazemat is gaaf bewaard gebleven en vertoont geen sporen van gevechtshandelingen. 

De gewapend betonnen kazematten van het type S zijn eenvoudige en in vergelijking met de andere type kazematten goedkope gevechtsopstellingen. Deze kazematten, vanwege de vele uit het beton stekende maskeringshaken ook wel "stekelvarken" of "spinnekop" genaamd, boden door de driezijdig afgeschuinde frontzijde met drie schietgaten gelegenheid om met met een lichte mitrailleur zowel frontaal als flankerend vuur in drie richtingen te geven. Het schootsveld vanuit de schietgaten overlapte elkaar gedeeltelijk en bedroeg 190 graden. Door de aard van de kazemat was deze uitermate geschikt om langs een lineair element als het Defensiekanaal geplaatst te worden en overschrijding daarvan te verhinderen. Het nadeel van de grote schietgaten aan de frontzijde, die, ondanks de beschermende twee centimeter dikke stalen blinden, een niet te moeilijk doel zouden zijn voor vlakbaanvuur, werd op de koop toegenomen. Een ander nadeel van de kazemat was de relatief geringe frontdekking van tachtig centimeter dikte. 

Om de kazematten te maskeren werden verschilende technieken toegepast. In mei 1940 was de maskering van veel kazematten echter nog niet gereed. Te Griendtsveen zijn er geen kazematten met nog zichtbare sporen van camouflageschilderingen; te Helenaveen is er nog wel een dergelijk exemplaar aanwezig (aan de Soemeersingel). In de keelzijde is een lage toegangsdeur aangebracht. Nog in de Tweede Wereldoorlog zijn echter alle schietblinden en deuren naar Duitsland afgevoerd. In de meeste gevallen zijn thans de schietgaten en deuropeningen dichtgemetseld. De kazematten zijn gefundeerd op een betonnen werkvloer. Overigens geldt voor alle kazematten dat de verder resterende metalen elementen aan en in het ex- en interieur van de kazematten van belang zijn, zoals de schietblinden en deuromlijsting met scharnieren (een enkele keer nog compleet met deur), de resterende bevestigingshaken aan de keelzijde van de kazematten voor de- nooit aangebrachte- telefoonverbinding en de veelal aan de keelzijde nog aanwezige buizen voor de luchtverversing.

Ter hoogte van Griendtsveen is er in de Tweede Wereldoorlog nauwelijks een schot gelost; derhalve zijn de meeste kazematten gaaf. Alleen ten noorden van het acces, ter hoogte van IJsselstein, zijn er diverse kazematten welke gehavend zijn en duidelijke sporen van gevechtshandelingen vertonen.